Het nieuwe Europese actieplan tegen kanker, dat gisteren werd voorgesteld, wil het aantal rokers in de EU tegen 2040 doen dalen van 20 procent naar 5 procent van de bevolking. Maar om dit te verwezenlijken zullen de voorgestelde preventieve maatregelen niet genoeg zijn. De Europese landen zullen ook minder schadelijke alternatieven zoals het vapen moeten steunen. Anders halen ze hun doelstellingen nooit en blijven we met dezelfde hoge kankercijfers door roken zitten.
Als het op tabaksproducten aankomt, heeft België al een erg streng preventief beleid. Zo gelden in ons land al de meeste maatregelen die de commissie nu voorstelt in haar actieplan. Sigaretten mogen in België alleen verkocht worden in een neutrale verpakking, er bestaat al een verbod op smaakjes en rookproducten mogen nergens geadverteerd worden, ook niet op sociale media. Op 1 januari verhoogde de Belgische regering bovendien aanzienlijk de accijnzen. Maar toch daalt het aantal rokers in ons land erg langzaam. In 2013 rookte volgens Sciensano 23 procent van de bevolking. In 2018 was dit nog steeds 19,4 procent. Aan dit tempo geraken we nooit aan 5 procent tegen 2040.
Om het aantal rokers, en dus ook het aantal kankergevallen, snel te kunnen doen dalen, moeten de EU en België veel meer doen dan alleen preventie. Ze moeten ook de huidige rokers beter bijstaan. Dit kan vooral door te onderzoeken welke minder schadelijke alternatieven de regeringen aan rokers kunnen aanbieden om naar over te schakelen. Want zonder hulpmiddelen is stoppen met roken voor velen onmogelijk.
Vapen is zo’n minder schadelijk alternatief. Dit liet onder meer Public Health England recent weten. De Britse volksgezondheidsorganisatie zegt dat volgens haar onderzoeken vapen tot 95 procent minder schadelijk is als roken. Studies tonen bovendien aan dat de nicotine die in sommige e-sigaretten aanwezig is, wel verslavend kan zijn, maar op zichzelf niet schadelijk is voor de gezondheid. Daarom steunen ook verschillende overheden zoals het Verenigd Koninkrijk en Nieuw-Zeeland vapen actief als rookstopmiddel.
Ondanks de steun van vele wetenschappers, behandelen de meeste overheden de e-sigaret onterecht op dezelfde manier als traditionele tabaksproducten. Het resultaat is te verwachten: meer dan de helft van de mensen denkt dat vapen minstens even schadelijk is voor de gezondheid als roken. Dit schrikt ook heel wat rokers af om het te proberen. En dit is een gemiste kans.
Indien België en de andere EU-lidstaten de ambitieuze tabaksdoelstellingen van de Commissie willen halen, zullen ze vapen een eerlijke kans moeten geven. Dit zou een belangrijke stap zijn in de strijd tegen kanker.
Felix Rijkers, Voorzitter Vapebel